Thức ăn chăn nuôi là những sản phẩm thức ăn mà vật nuôi được cho ăn, uống (hoặc bổ sung vào môi trường đối với vật nuôi thủy sản) ở dạng tươi, sống, hoặc đã qua chế biến, bảo quản, bao gồm thức ăn dinh dưỡng và thức ăn chức năng ở các dạng: nguyên liệu, thức ăn đơn; thức ăn hỗn hợp hoàn chỉnh; thức ăn đậm đặc, thức ăn bổ sung; phụ gia thức ăn và các sản phẩm bổ sung vào môi trưởng nuôi (đối với thức ăn thủy sản) nhằm tạo thức ăn tự nhiên, ổn định môi trường nuôi, tăng hiệu quả sử dụng thức ăn.
Theo quy định tại Nghị định 39/2017/NĐ-CP, sản phẩm thức ăn chăn nuôi được phép lưu hành trên thị trường Việt Nam khi có đầy đủ hồ sơ được Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn xác nhận phù hợp với tiêu chuẩn công bố áp dụng và quy chuẩn kỹ thuật quốc gia tương ứng. Một trong những nội dung quan trọng đó là kết quả kiểm nghiệm thức ăn chăn nuôi với các chỉ tiêu chất lượng và an toàn của sản phẩm.
Trong chăn nuôi chi phí thức ăn có thể chiếm tới 70% tổng giá thành sản phẩm. Sự sinh trưởng và phát triển của vật nuôi chịu sự tác động trực tiếp bởi chất lượng của thức ăn. Khi đảm bảo đúng nhu cầu dinh dưỡng cho vật nuôi thì con vật sinh trưởng phát triển nhanh, thời gian nuôi ngắn lại, khối lượng xuất chuồng cao và hiệu quả kinh tế cao và ngược lại nếu không đáp ứng được nhu cầu dinh dưỡng của con vật. Do vậy hoạt động kiểm nghiệm thức ăn chăn nuôi không chỉ có vai trò mang lại lợi nhuận cho nhà sản xuất mà còn góp phần tạo ra nguồn nguyên liệu thực phẩm chất lượng cho con người.
Năng lực kiểm nghiệm nguyên liệu thực phẩm
* Nhóm các chỉ tiêu Vật lý - Cảm quan:
- Cảm quan: màu sắc, trạng thái, mùi.
- Chỉ số khúc xạ, độ pH, tỉ trọng, góc quay cực riêng
- Chỉ số acid, chỉ số peroxid
- Độ ẩm.
* Nhóm các chỉ tiêu chất lượng:
- Thành phần đa lượng: protein (đạm), lipid (béo), carbohydrat (glucid), tro
- Xác định hàm lượng hoạt chất chính:
+ Acid amin trong nguyên liệu và thành phẩm thức ăn chăn nuôi
+ Các vitamin trong dạng premix hoặc dạng thức ăn hỗn hợp
+ Các enzyme, prebiotic/xơ tiêu hóa,…..giúp kích thích, hỗ trợ tiêu hóa của vật nuôi
+ Một số loại phụ gia: chất màu, vi khoáng, …..
* Nhóm các chỉ tiêu an toàn:
- Xác định hàm lượng kim loại nặng: Pb, Cd, As, Hg (vô cơ và hữu cơ)
- Phân tích độc tố vi nấm – mycotoxin (Aflatoxin, Ochratoxin, Citrinin,….)
- Phân tích dư lượng hóa chất bảo vệ thực vật (tất cả các nhóm Pesticide)
- Phân tích xác định giới hạn ô nhiễm vi sinh vật (E. coli, nấm men, mốc,….)
- Phân tích dư lượng kháng sinh, hormon tăng trưởng.